Toàn cảnh lễ hội Đình Thi

       Theo một số tài liệu còn lại cho biết, trước kia Đình Thi được xây dựng trên một gò đất, xung quanh là đồng ruộng và xóm làng. Mặt bằng kiến trúc đền theo kiểu chuôi vồ, bên trong là hậu cung, mặt nền được tôn cao so với sân 50cm, kết cấu vật liệu xây dựng chủ yếu bằng gỗ lim. Năm 1995 Đình Thi được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Năm 2010 Đình Thi được tôn tạo, nâng cấp và xây dựng xứng tầm với vị trí, văn hóa và ý nghĩa phù hợp văn hóa tâm linh của người dân tộc Thổ và các dân tộc huyện Như Xuân.

        Nhân vật được thờ trong đền gồm tướng quân Lê Phúc Thành và các người con là Lê Thiên Vinh, Lê Hữu Xá, Lê Bá Thiều, Lê Đình Mị. Trải qua các triều đại, triều đình đều có sắc phong cho thần. Hiện còn lưu giữ được hai sắc phong thời Nguyễn do vua Khải Định và Bảo Đại ban vào năm 1922 và 1934. Trước đây, Lễ hội Đình Thi thường có tục tế trâu, rước kiệu và nhiều trò chơi, trò diễn dân gian mang đậm sắc thái văn hóa của đồng bào dân tộc Thổ, nhưng do điều kiện khách quan, một thời gian dài nhiều giá trị của lễ hội bị mai một. Từ năm 1990 trở về đây, cùng với việc phục dựng lại đền, Lễ hội Đình Thi cũng được khôi phục, ngoài những nghi thức tế lễ, đồ vật dâng cúng, một số trò chơi, trò diễn cũng được sưu tầm và phục dựng lại. Lễ Hội Đình Thi được tổ chức 5 năm một lần, gọi là Đại lễ, hàng năm tổ chức dâng hương tưởng nhớ đức Danh tướng gọi là tiểu lễ. Lễ hội chính là ngày giỗ của Danh tướng Lê Phúc Thành vào ngày 16 tháng 3 âm lịch. Theo đó, thời gian lễ hội diễn ra trong 2 ngày từ ngày 15 đến ngày 16 tháng 3 âm lịch hằng năm để nhân dân các dân tộc trong huyện nói chung và dân tộc thổ nói riêng tôn vinh tưởng nhớ công đức, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn đối với Tướng Quân Lê Phúc Thành người đã có công khai khẩn đất đai, dựng làng lập xóm mang lại cuộc sống ấm no cho dân làng. Đồng thời qua đó cũng gửi gắm cầu mong thần phù hộ che trở cho dân làng có cuộc sống bình yên, hạnh phúc.

       Theo đó, lễ hội Đình Thi năm 2023 là năm tổ chức đại lễ. Tuy nhiên do Đình bị xuống cấp nên hiện nay đang được hạ giải để trùng tu và nâng cấp xứng tầm với di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Lễ hội năm nay được tổ chức phần lễ nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ nghi thức truyền thống, thể hiện sự tôn vinh, tri ân của đồng bào các dân tộc trong huyện và du khách gần xa đến dâng hương.

       Lễ hội Đình Thi của dân tộc Thổ - một hoạt động văn hóa lễ hội truyền thống nhằm tưởng niệm và ghi nhớ công lao của danh tướng Lê Phúc Thành. Đây là lễ hội đặc sắc, tiêu biểu và duy nhất hiện còn lưu giữ của đồng bào dân tộc Thổ ở Như Xuân Thanh Hóa. Góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa các dân tộc và lưu giữ vào kho tàng sắc thái văn hóa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam nói chung và xứ Thanh nói riêng. Di tích và lễ hội Đình Thi tiếp tục được quy hoạch, tu bổ và phát huy các giá trị truyền thống, để không ngừng đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng tâm linh và hưởng thụ ngày càng cao của đồng bào các dân tộc huyện Như Xuân và quần chúng nhân dân trong và ngoài Tỉnh./.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     Trung tâm VH – TT – TT và Du Lịch